Yıllık İzin Konusunda Merak Edilenler (1)

 

2019 yılında yıllık izine ait haklarınızı öğrenin! Yıllık ücretli izin süresi kaç gündür? Yıllık ücretli izne ne zaman hak kazanılır? Yıllık izin ücrete dönüşür mü? Yıllık izin süresi sonraki yıla devreder mi? Yıllık izin süreleri kullanılmazsa iptal olur mu? Bu sorular gibi sigortalı olarak çalışmakta olan milyonlarca çalışanı çok yakından ilgilendiren, soruların cevaplarını bu yazımızda bulabilirsiniz.

 

Türkiye’de ne yazık ki çalışan hakkına saygı göstermeyen, izin haklarına riayet etmeyen işyeri çok. Diğer taraftan çalışanlar da haklarını bilmedikleri için haklarını yeteri kadar savunamıyorlar.Bu hafta ki yazımızda çalışanların yıllık izinleri hakkında merak edilenleri yazdık. Umarım hem işverenlere hem de çalışan emekçilerimize faydalı olur.

 

1-Yıllık İzin Süreleri

 

Bir işyerinde çalışmakta olan işçilerin belirli bir süre aynı işyerinde çalışmaları sonrası elde edecekleri yıllık izin hakları mevcuttur. Bu süre işçinin aynı işyerinde çalışmakta olduğu yıllık kıdem süresine ve yaş durumunda göre değişmektedir.

 

 

 

 

Çalışma süreleri ne kadar olursa olsun, yıllık ücretli izin almaya hak kazanan on sekiz (18) ve daha küçük yaştaki işçiler ile elli (50) ve daha yukarı yaşta çalışan işçilere verilecek yıllık ücretli izin süresi yirmi (20) günden az olamaz.

 

1-Yıllık Ücretli İzin Hakkı Ne Zaman Oluşur ?

İş kanununa göre işçilerin hak edeceği senelik izin süreleri işçilerin aynı işverene ait bir veya birkaç işyerinde sahip oldukları kıdem sürelerine göre belirlenmektedir. İşe giriş tarihi itibariyle deneme süresi dâhil bir (1) yılı dolduran işçiler yıllık izin kullanmaya hak kazanırlar.

Örnek; 10.01.2018 tarihi itibariyle işe giren Semih Bey, 10.01.2019 tarihi itibariyle birinci yılını doldurmuş olup, 11.01.2019 tarihi itibariyle yıllık izin kullanmaya hakkı kazanmıştır.

 

 

 

2- Kullanılmayan yıllık izinler ne oluyor, yanıyor mu,Sonraki yıla devir olur mu, ücreti alınıyor mu?

 

Kullanılmayan yıllık izinler yanmaz, sonraki yıllara devrolur. Yıllık izin hakkının, ücrete dönüşmesi için iş sözleşmesinin son bulması şarttır.

Yıllık izin sürelerine ait ücret, sözleşmenin sona erdiği tarihteki son ücreti üzerinden kendisine veya (ölümü halinde) hak sahiplerine ödenir. Bu ücretin hesabında işçinin son kök ücreti esas alınır, sosyal haklar nazara alınmaz. 

 

Gazetecilerinki farklı olarak her izne hak kazandığı geçmiş tarihlerdeki ücretleri baz alınarak hesaplanır. Ancak gazeteciye ödenmesi gereken kullanılmayan yıllık ücretli izin ücret toplamı, iki ile çarpılır.(5953 sayılı Kanun, Madde 29)

 

3- Mahkeme yolu ile talep edilen Ödenmemiş yıllık izinler için , zaman aşımı söz konusu mu?

 

İzin parasının talep edilememesi nedeniyle yıllık ücretli izin alacağının 5 yıllık zamanaşımı süresi, iş sözleşmesinin sona erdiği tarihten itibaren başlar.

 

4- Birikmiş Yıllık İzinler bir kerede Kullanabilir mi?

 

Yıllık izin kullanmak isteyen işçi hangi tarihler arasında izin kullanmak istediğini işverene bildirmekle birlikte, izin kullanım tarihlerinin belirlenmesi işverene bağlıdır. Karşılıklı uzlaşma anlaşma söz konusu olduğunda çalışan dilerse bir seferde birikmiş izin hakkını kullanabilir.

 

5- Yıllık İzinden önce avans talep edebilir mi?

 

İşveren, çalışana kullanacağı yıllık izin süresine ilişkin ücretini çalışanın izne başlamasından önce peşin olarak ödemek veya avans olarak vermek zorundadır.

 

6- Yıllık izin döneminde başka bir işyerinde çalışabilir mi? 

 

Yıllık ücretli izin zamanında işçiler ücret karşılığı başka bir işte çalıştığı takdirde, bu izin süresi içinde kendisine ödenen ücret geri alınabilir.

 

7- Kısmi süreli çalışan işçiler izin hakkından nasıl faydalanır?

 

Kısmi süreli iş sözleşmesi ile çalışanlar farklı işleme tabi tutulamaz ve yıllık ücretli izin hakkından tam süreli çalışanlar gibi yararlanır. Çalışan izin süresine denk gelen kısmi süreye ilişkin ücretine hak kazanır. 

 

8- İşçi ve İşverenin anlaşması ile çalışanın izin kullanmaması buna karşın ücretini alması mümkün müdür?

 

Dinlenme hakkı Anayasal bir hak olup buna ilişkin düzenlemeler emredicidir. Çalışanın izin hakkından feragat etmesi anlaşma ile bunu ortadan kaldırması mümkün değildir.

 

9- Cumartesi iş gününden sayılır mı?

 

Cumartesi çalışılmayan işyerlerinde, cumartesi gününün yıllık izin süresinden sayılıp sayılmaması tam açıklık kazanmamakla birlikte, genel olarak İş Yasası uyarınca haftalık 6 işgünü esas alındığından, cumartesi de işgününden sayılır.