SAĞLIKTA ESKİ YENİ KIYASLAMASI

Dr. Dursun Bostancı

Bugün biraz eski defterleri karıştıralım dedim.
Çok da eski değil ama, şimdiki gençlere anlatsan inanmazlar.
Oysa o günleri benim yaşımda olanlar çok iyi bilirler.
Konumuz hastaneler yani sağlık.
*****
Şimdilerde telefon edildikten sonra
Neredeyse ilk beş dakikada gelmediğinde 
Homurdandığımız ambulansalar
O zaman da vardı belki ama
Her Anadolu hastanesinde bir taneydi.
Yani hasta oldun,kaza geçirdin
Ambulans beklemek beyhudeydi.
İllerde hastanelerin dahi birer ambulansı,
Belediyelerin ve şoförler cemiyetinin birer ambulansı vardı.
Ayrıca bir de özel ambulanslar.
Ambulanslar il dışına hasta sevki olduğu zaman
Torpilin varsa bulunabilirdi.
*****
Hastaneler SSK ve Devlet hastanesi olarak ikiye ayrılırdı.
SSK lı hastalar, devlette bakılmaz,SSK da devlet memurlarına bakmazdı.
Hastalar,koğuş denilen 8-10 kişilik odalarda yatarlardı.
Yoğun bakım denilen odalar ise,
Sadece dışarıyla teması kesilmiş,
İçinde üç beş monitörün bulunduğu odalardı.
****
Şimdilerde tüm teknolojik imkanların olduğu ilçe hastaneleri yerine
İlçelerde sağlık ocaklarında pratisyen hekimler hizmet çabasındaydılar.
SSK hastanelerinde
Geceleri tüm hastanenin bir tek nöbetçi hemşiresi olur
O hemşire tüm yatan hastalarının tedavilerini yapardı.
Hastanelerde acilde bir pratisyen hekim,
Tüm kliniklerden sorumlu bir de uzman hekim olurdu.
****
Bazı iddialar var ki hala unutamam,
1990 öncesi yıllarda sağlık kuruluna girecek bazı hekimler
Bir hafta - on gün izine çıkarlar
Sağlık kurulu muayene ve imzalarını muayenehanede yaparlar
Ve iddialara göre bundan da ciddi miktarda para kazanırlardı.
*****
Polikliniklere pratisyen hekimler de destek verirlerdi.
Bir örnek gerekirse;
SSK Hastanesindeki Dr. Naşit'in
Sabahtan Dahiliye,Öğleden sonra fizik tedavi,
Ertesi günü başka poliklinikleri idare ettiğini
Sakarya'da yaşayan çok doktor bildiği gibi
O günleri yaşayan vatandaşın da hatırlaması lazım.
*****
Hastane asansörleri ara sıra çalışır
Hastalar katlar arası sedyelerde, hastabakıcılara yardım eden
Hasta refakatçıları tarafından taşınırdı.
Hatta o zamanların özel hastanelerinde hiç asansör bulunmazdı.
Geceleri hasta ziyeretine gelenlerden
Hastane güzelleştirme dernekleri için
Makbuz karşılığı para kesilirdi.
Üstelik, ziyaretçilere,(hastane kirlenmesin !!!!) diye
Ayaklarına giymeleri için galoş satılırdı.
Gece hasta görmek,hastaneye girmek için mutlaka kapı görevlilerine
Biraz " bahşiş" vermen gerekiyordu.
*****
Bazan da ulusal basına kadar akseden
Appandisit ve safra kesesi iltihabı " salgınları !!!" 
Ve bunlara yapılan yüzlerce ameliyatlar hiç unutulur mu???
****
Hastane koridorlarında,
Doktor odalarında sigara içmek serbestti.
Hastane odaları, ameliyathaneler
T şeklindeki bir tahtanın ucuna çakılmış çuvalla yapılan
Alaturka tuvaletlerin musluklarında yıkanan
Paspaslarla temizlenirdi!!!
(Temizlenir miydi,yoksa mikroplar tüm hastaneye yayılır mıydı bilinmez.)
*****
İl sağlık müdürleri genellikle pratisyen hekimlerden olurdu.
Sağlık ocağında veya hastane acilindeki bir pratisyen hekim
Siyasal görüşü paralelinde
"Bizim çocuk" denecek durumdaysa
Sağlık müdürlüğüne atanır,
Siyasi güç değişince de eski yerine dönerdi.
Görevden alınınca, işin enteresan tarafı ise,
Bir gün önce amiri konumunda olduğu hastane başhekiminin
Bu sefer o memuru olurdu.
*****
Uzman hekimler öğlenleri muayenehanelerine gitmesinler diye
Valiler emir çıkartırlar,
Hatta bazen basın mensupları hastane çıkışına pusuya yatar
Öğlenleri muayenehaneye kaçan doktorları fotoğraflarlar
Haber yaparlardı.
*****
Hastanelerde özellikle cerrahi branşlarda
Halkın kanıksadığı, kabullendiği
Bıçak Parası denen bir şey vardı.
Yoksa hastanın ameliyatı belirsiz tarihlere ertelenirdi.
Muhtemelen yöneticiler de bunu bilmeleri lazım ki,
Doktora verilen çok az bir maaş olduğundan,
Kimseden ses çıkmazdı.
Ancak ayyuka çıkan bir şikayet olursa
Bu kez bir günah keçisi doktor bulunur ve cezalandırılırdı.
*****
Ama bir tek şey iyi yönde farklıydı.
Şimdiki ölçüde sağlıkta şiddet ve terör neredeyse yoktu.
Sağlıkçılar her şeye rağmen insanlardan büyük ölçüde
Saygı görürdü.
******
Eskiden sağlıktaki bu örnekleri daha çok artırılabiliriz.
Kimse sağlıkta geri gidiyoruz demesin.
Hastanelerdeki sağlık çalışanları da şikayet etmesin.
Bu günkü duruma bakınca,
Çalışma şartları da,aldıkları maaş da
Ayrıca hastalar için, insana yakışacak hasta odaları da
O eski günlerle asla kıyaslanamaz.
****
Eksiklikler, yetersizlikler elbette olabilir.
Ama nereden nereye geldiğimiz de ortada.
Günümüzde yaşanan vatandaşın şikayetlerine sebep olanları da
Önümüzdeki haftalarda yazalım.
(devam edecek)