Çanakkale Ve Taraklılı Şehitlerimiz
Ali Haluk PEKTAŞ
Baharın başlangıcı olmadı mart ayı; Çanakkale savaşlarını yaşadığından beri... Doğanın hayat bulduğu baharda, canlar hayat kaybetti, ölüme koştu. Merhum Akif’in “Gömelim gel seni tarihe desem, sığmazsın ! diyerek ifade ettiği destanı ne zaman düşünsem, ifade acizliğimden dilim tutulur; ancak susarak anlatırım düşüncelerimi ve idrakim, gözlerimden yaş olarak dökülür…
Yarın, önce kimin şehit olacağına arkadaşlarıyla bahse giren, ebedi hayatı kazanma adına ölüme kanat açan o ruh hali hangi kelimelerle nasıl anlatılabilir? O yiğitlik, fedakârlık ve adanmışlık ruhu karşısında minnet, şükran ve saygıyla ellerimi önüme kavuşturup başımı eğebiliyorum ancak…
Çanakkale’de gerçekler öyle destanlaşmış, gerçekler öylesine efsane katına yükselmiş ki; Çanakkale gerçeğini efsaneler de kıskanmıştır…
Ve ben sözün bittiği yerde o ruhu anlatabilmek adına sadece, 62.Alaydan Üsteğmen Zahid’in eşine yazdığı mektuptan birkaç bölümü aktarıyorum.
“Bugünlerde her zamankinden daha önemli muharebelere gireceğim. Bilirsin her muharebeye giren ölmez. Fakat ölürsem gam yeme. Beni ve seni yaratan Allah bizi nasıl dünyada birbirimize nasip ettiyse elbet ruhlarımızı da kavuşturur. Vatan için şehit olursam bana ne mutlu. Ancak sana vasiyetim var. Eşyanın listesi ilişiktir. Bunları sat, ele geçecek paradan mihri muaccel(1) ve müeccelini(2) al. Üst tarafı ile bana mevlit okut. Eğer bunlar borcumu ödemezse hakkını helal et ve ilk gece aramızda geçen sözü unutma…”
Zahid’in son mektubuydu bu.9 Ocak 1916 da şehit olur.Terekesinden(3) kırmızı kurdeleye bağlı bir de saç demeti çıkmıştı. Tazecikti ve bir minicik yavrunun saçından kesildiği anlaşılıyordu. O yavrunun adı Nadide idi…
Şiranlı Üsteğmen Zahid, Aziziye’nin Kılıç Mehmet Bey köyünden eşi Hanife hanıma yazdığı mektubu şu cümle ile bitirmişti:”Bu vasiyet namemi aldığınız zaman yüksek sesle ağlamanıza razı değilim.”
Ama biz ağladık Zahid Üsteğmen. Ölümün gölgesinde borçlarımı ödeyin çırpınışına; Nadide’nin terekende yetim kalan saç demetine ağladık…
Kim bilir kimlerin, nerelerde hayatla oynaştığı bir saatte sevdaları kana bulanmış şehitlere ağladık...
Yuvaları siperler olmuş; yolları, bombalarla yıkılmış siperlerin içinde biten, mektupları kaybolan Mehmetçik’lere ağladık…
Bir ödenemez borcun altındayız Zahid Üsteğmen..! bu borcu idrak edemediğimize ağladık… Ve biz tutamadığımız sözlere ağladık…
“Çanakkale içinde aynalı çarşı,
Ana ben gidiyom düşmana karşı”
Evet, Çanakkale’de her Mehmetçik Zahid Üsteğmendi…
Unutmayalım ! vefa ve minnet borcumuz... Taraklımız da altmış altı “Kınalı Koç” kurban etmişti Çanakkale’ye; ruhları şâd olsun…
(1)Mihri muaccel :Nikahta erkek tarafından kıza verilecek olan ağırlık para
(2)Mihri müeccel :Nikahta kararlaştırılan boşanma ve ölüm halinde kadına verilecek para.
(3)Tereke :Ölen kişinin geride bıraktığı mal ve eşya
ÇANAKKALE'DE ŞEHİT OLAN TARAKLILILAR
|
|
ADI |
BABA ADI |
LAKABI |
DOĞUM YILI |
Merkez-köyü |
ÖLÜM TARİHİ |
|
1 |
ABDULLAH |
MEHMET |
|
1888 |
Taraklı |
17.04.1915 |
|
2 |
ABDULLAH |
MEHMET EMİN |
|
1889 |
" |
14.05.1915 |
|
3 |
AHMET |
ALİ |
|
1894 |
" |
17.04.1915 |
|
4 |
AHMET |
EMİN |
HASAN OĞULLARINDAN |
1894 |
" |
11.05.1915 |
|
5 |
AHMET |
HASAN |
|
1890 |
" |
06.09.1915 |
|
6 |
AHMET |
İBRAHİM |
|
1884 |
Hacıyakup |
03.02.1915 |
|
7 |
AHMET |
MEHMET |
|
1895 |
Taraklı |
26.11.1915 |
|
8 |
AHMET |
MUSTAFA |
İMAM OĞULLARINDAN |
1884 |
" |
21.03.1915 |
|
9 |
AHMET |
MUSTAFA |
|
1888 |
" |
13.10.1915 |
|
10 |
ALİ |
DURMUŞ |
|
1886 |
" |
08.05.1915 |
|
11 |
ALİ |
İSMAİL |
ERZURUM OĞULLARINDAN |
1896 |
" |
28.03.1915 |
|
12 |
ALİ |
MEHMET |
|
1885 |
" |
12.06.1915 |
|
13 |
ALİ |
MUSTAFA |
KARAMUSTAFA OĞULLARINDAN |
1888 |
" |
19.05.1915 |
|
14 |
BİLAL |
MUSTAFA |
|
1896 |
" |
12.03.1915 |
|
15 |
DUR ALİ |
AHMET |
|
1882 |
" |
20.07.1915 |
|
16 |
DURMUŞ |
AHMET |
|
1891 |
" |
31.06.1915 |
|
17 |
EMİN |
MEHMET |
|
1890 |
" |
17.04.1915 |
|
18 |
HAKKAŞ |
ARAB |
|
|
" |
13.02.1915 |
|
19 |
HAKKI |
ARAB |
|
|
" |
13.02.1915 |
|
20 |
HAKKI |
MEHMET |
|
1889 |
" |
17.04.1915 |
|
21 |
HAKKI |
MUSTAFA |
|
1896 |
" |
19.04.1915 |
|
22 |
HALİL |
İSMAİL |
HACIPERÇİN OĞULLARINDAN |
|
" |
13.02.1915 |
|
23 |
HASAN |
AHMET |
|
1889 |
" |
21.04.1915 |
|
24 |
HASAN |
MEHMET |
SİPAHİOĞULLARINDAN |
1884 |
Tuzla |
04.03.1915 |
|
25 |
HASAN |
MUSTAFA |
|
1896 |
Tuzla |
08.12.1915 |
|
26 |
HASAN |
SÜLEYMAN |
|
1884 |
Taraklı |
21.04.1915 |
|
27 |
HÜSEYİN |
MUSTAFA |
|
1887 |
" |
28.04.1915 |
|
28 |
HÜSEYİN |
MUSTAFA |
|
|
" |
06.03.1915 |
|
29 |
HÜSEYİN |
MUSTAFA |
HACI MEHMET OĞULLARINDAN |
|
" |
13.02.1915 |
|
30 |
HÜSEYİN |
OSMAN |
HASAN OĞULLARINDAN |
1895 |
Harkköy |
12.09.1915 |
|
31 |
HÜSEYİN |
SALİH |
|
1887 |
Taraklı |
31.06.1915 |
|
32 |
HÜSEYİN |
YAKUP |
|
1895 |
" |
03.09.1915 |
|
33 |
İBRAHİM |
MUSTAFA |
|
1886 |
" |
03.09.1915 |
|
34 |
İLYAS |
MEHMET |
|
1886 |
Yeniköy |
20.04.1915 |
|
35 |
İSMAİL |
ALİ |
|
1896 |
Taraklı |
23.03.1915 |
|
36 |
İSMAİL |
ÖMER |
|
1875 |
Duman |
10.07.1915 |
|
37 |
İZZET |
MEHMET |
|
1891 |
Taraklı |
10.03.1915 |
|
38 |
KADİR |
ABDULLAH |
|
1888 |
Tuzla |
20.04.1915 |
|
39 |
MEHMET |
ABDULLAH |
|
1886 |
Taraklı |
17.04.1915 |
|
40 |
MEHMET |
HALİL |
|
1892 |
" |
19.04.1915 |
|
41 |
MEHMET |
HALİL |
|
1882 |
" |
20.05.1915 |
|
42 |
MEHMET |
HÜSEYİN |
|
1888 |
Pirler |
09.08.1915 |
|
43 |
MEHMET |
KÖSE |
|
1879 |
Taraklı |
30.08.1915 |
|
44 |
MEHMET |
MEHMET |
|
1893 |
" |
13.02.1915 |
|
45 |
MEHMET |
ŞAKİR |
|
1885 |
" |
06.03.1915 |
|
46 |
MEHMET EDİP |
ALİ AGA |
|
1882 |
" |
15.04.1915 |
|
47 |
MUSA |
MEHMET |
|
|
Hacıyakup |
13.02.1915 |
|
48 |
MUSTAFA |
ABDULLAH |
|
1884 |
Taraklı |
16.03.1915 |
|
49 |
MUSTAFA |
ALİ |
|
|
" |
16.08.1915 |
|
50 |
MUSTAFA |
ALİ |
|
1887 |
Hacıaliler |
17.04.1915 |
|
51 |
MUSTAFA |
ALİ |
|
1887 |
Akçapınar |
17.04.1915 |
|
52 |
MUSTAFA |
ALİ ÇAVUŞ |
|
1887 |
Taraklı |
21.04.1915 |
|
53 |
MUSTAFA |
MEHMET |
|
1894 |
" |
15.04.1915 |
|
54 |
MUSTAFA |
MEHMET |
ÖMER OĞULLARINDAN |
1894 |
" |
12.07.1915 |
|
55 |
MUSTAFA |
SALİH |
|
|
" |
13.02.1915 |
|
56 |
NECİP |
ALİ |
|
1888 |
" |
17.04.1915 |
|
57 |
NURİ |
HÜSEYİN |
|
1881 |
" |
07.04.1915 |
|
58 |
NURİ |
MUSTAFA |
|
1882 |
" |
13.04.1915 |
|
59 |
NURİ |
MUSTAFA |
|
1892 |
" |
10.05.1915 |
|
60 |
OSMAN |
İSMAİL |
|
1890 |
" |
17.04.1915 |
|
61 |
SERVET |
NURİ ÇAVUŞ |
|
1893 |
" |
26.04.1915 |
|
62 |
ŞAKİR |
DERVİŞ |
|
1886 |
" |
04.09.1915 |
|
63 |
ŞAKİR |
DURMUŞ |
|
1886 |
Harkköy |
04.09.1915 |
|
64 |
ŞAKİR |
DURMUŞ |
|
1886 |
Taraklı |
23.08.1915 |
|
65 |
ŞEMSİ |
MEHMET ALİ |
SELİM OĞULLARINDAN |
1883 |
" |
28.08.1915 |
|
66 |
YUSUF |
DURMUŞ |
MÜLAZIM OĞLU |
|
Harkköy |
13.02.1915 |
