Derdin Devasızı

Fahrettin YILDIZ

İnsanın hayatı, bir bakıma onun imanından ibarettir denebilir. Zira insan neye nasıl inanırsa öyle yaşar. İman ise öncelikle ilme dayanır. İlim de “delili ve belgesi olan bilgi” diye tanımlanır. Bu durumda delili olmayan bilgi, ilim değildir. İlmin en önemli vasıtası ise akıldır. O, duyular ve deneyle elde edilen verileri ilme çevirir ve onlara ne kadar güvenilebileceğini ortaya koyar. Görüldüğü gibi iman, ilim dışı temelsiz ve saçma bir şeyi değil, aksine vahiyle sunulup akılla kavranılabilen bir önermeyi kalple tasdik etmektir.
 
İlme dayanmayan inanç ya batıl ya da yanlış olur. Bunun için Kur’an, imanın bilgi temeli üzerine kurulmasını ister. Bundan maksat, insanı batıl inançlardan korumak ve kurtarmaktır. Bu yüzden İlk nesil Müslümanları Kur’an’ın bu talimatına uyarak ilmi öne aldılar ve imanı ona tabi kıldılar. Sonrakiler ise ilmi önemsiz görüp imanı temelsiz bıraktılar. Bu durumda yapılması geren, işe yine Kur’an’la başlayıp hayatı vahiy, akıl, ilim ve amel bütünlüğü içinde ve en güzel biçimde yaşamaktır.
 
Dünyadaki zulüm ve haksızlıklar, genelde özgürlüklerin sınırını çıkarlarına göre belirleyip kendilerini ilah yerine koyan birilerinin yasakçı ve baskıcı tavırlarından kaynaklanıyor. Nitekim Kur’an’ın indiği dönemde de sorun, vahyin sosyal hayata müdahalesiyle başlamıştı. Çünkü İnkarcı müşrikler, kendi çıkarları açısından tehlikeli gördükleri Kur’an’ın, pratik ve sosyal hayatlarında belirleyicilik hakkı olmadığını söylüyorlardı. Taassup ise onların göbek bağıydı.
 
Aslına bakılırsa Allah’ı yok sayıp Kur’an’ı ve İslam’ı hayattan dışlama olayı, Kuran’ın ilk inkarcı muhataplarıyla sınırlı kalmamış, geçmişte olduğu gibi günümüzde de pek çok insan aynı tavrı sergileyerek bu durumu sürdürdüklerine tanık olunmuştur. Hangi asırda olursa olsun insanın Allah’ı yok saymasının veya O’nun varlığını kabul ettiği halde dinini günlük hayattan uzaklaştırmak istemesinin asıl nedeni, “kendi keyfine ve zevkine göre bir hayat sürmek” istemesidir. Öyle ya yüceler yücesi Allah şu fani dünyanın fuzuli işlerinden uzak durmalıdır. İki de bir gelip insanın işine karışmamalıdır. Yahut yaşarken, kazanırken, harcarken, gezip tozarken, tatile çıkarken hiç hatırlanmayan Allah’ın, özel gün ve gecelerde günahları affetmek ve sıkıntıları gidermek için anılması yeterlidir. Tabii ki bu anlayış –hâşâ- Allah’ı bir yerlerle gönderip O’nun işine son vermek anlamına gelmektedir. İşte lokomotifini zevk ve çıkarların oluşturduğu bir hayatta seküler insanın Allah’a ve dine biçtiği rol budur. Böyle bir durumda Allah’ın yetkilerini, dinin de kapsamını ve hayattaki yerini insan belirlemekte; bu da hak bir dinin beşer eliyle ve diliyle tahrif ve provoke edilmesi anlamına gelmektedir.
 
Sonuç olarak, insanın Allah’a yakıştıramadığı büyüklüğü kendine yakıştırıp benliğini putlaştırmasına, üç kuruşluk çıkarı ve zevki için bütün üstün değerleri yok saymasına bakılırsa onun Rabbine yaptığı saygısızlıkların sonu gelmeyecek, aşırı hırs ve haksız arzuların yaktığı ateş de yeryüzünde sönmeyecek gibi gözüküyor. Allah ise bize şerrin/kötünün, hayrın/iyinin yokluğuyla oluştuğunu; iyiliğin de ancak kötülüğü yenerek anlam kazanacağını göstermek istiyor. Çünkü derdin devasızı, “iyinin kötüye mahkûm, iyilerin de kötülere muhtaç olması”dır.