Geri
Abdurrahman ZEYNAL Abdurrahman ZEYNAL Kalem

Osmanı Toplumu Ve Bürokrasi

Yayın: Güncelleme:

Osmanlıda devlet yönetimine hâkim başlıca güçler şunlardır. Saray, Seyfiye, Kalemiye, ilmiye. Bu gün bunları şöyle sıralayabiliriz. Saray, bürokrasi ve aydınlar. Sarayın devlet yönetimindeki etkisini izaha gerek yok. Seyfiye ve kalemiye, ya doğrudan saray tarafından maaşlı ve ücreti ödenen kişilerden veya bir devlet mülkünün nemasından faydalanan kişilerden oluşur. Kısaca bürokrasi, doğrudan veya dolaylı olarak devlet hazinesinden geçinendir.

Devletin kuruluşundan yükselmesine kadar geçen sürede bunların sayısının artmadığı veya minimum kaldığı, duraklama ve gerilemeyle birlikte sayılarının hızla arttığı görülür.(Koçi Bey Risalesinde bu olay örneklerle anlatılmaktadır)

Tarihçile tarafından kabul edilen görüşe göre yeniçeri ocağının yozlaşıp bozulması bu artışla başlamıştır. Bu tüm Osmanlı bürokrasisine teşmil edilebilir. 17 asırda devletin kontrol ettiği sahanın artmasına karşılık bu bölgelerdeki azalan otoritesi beraberinde çürümeyi ve çözülüşü de getirmiştir. Kapı kullarının artmasına karşılık kalitede o oranda azalmıştır.

Yükselme döneminde zaferlerin esasını teşkil eden bu güçler, gerileme dönemimde; mağlubiyetlerin baş sebebi olmuştur. İstanbulu fetheden kudret taşra dâhil yüz bin civarında olmasına karşılık, asırlar sonra Ruslarla yapılan savaşta kaybettiklerimizin sayısı bu sayıdan fazladır. Bunun sonucunda zayıflayan yeniçeri ocağının kanlı şekilde ortadan kaldırılması bir dram doğurmuştur. Gerçekte bu dram Osmanlı bürokrasisinin iflasından başka bir şey değildir.

18.asırda meydana gelen bir olayı hatırlatalım. Devletin savaşlar sonucu hazinesi boşalmıştır. Sarayda bulunan altın ve gümüşler eritilip sikke yapılmıştır. Alınan tedbirlere karşılık borçlar bir türlü kapatılamamıştır. Bunun üzerine Padişah eyaletlere mektup yazmış, yardım istemiştir. Alınan cevap, aczin, pişkinliğin, vurdumduymazlığın zirvesidir.

Devletin en zor anında taşra bürokrasisi merkezi yalnız bırakmakla kalmamış, merkezden utanmadan yardım talep etmiştir. Dönemimin Padişahı,halifesi bunun üzerine “Hezele”, “Müptezele”, "Lemyezele”, "bekle ki Mehdi gele dünya düzele" ifadeleriyle sonuçlanan şiiri yazmıştır. Demekki kapıkulları devletin en zor zamanlarında devleti yalnız bırakacak kadar bencillerdir. Yükseliş anında fazilet timsali olan kudret, düşüş anında acz içinde, fonksiyonlarını yitirmiş, görevlerini yapamaz haline gelmiş ve devletin sırtına kambur olmuşlardır.

Ahmet Cevdet Paşa; Osmanlının son dönemini izah ederken "Kaht-ı Rical" tabirini kullanmış ve çok ciddi bir gerçeğe işaret etmiş, İmparatorluk yıkılırken de hep bu acıyı milletçe çekmiştik. 


#

Yorumunuzu Ekleyin

Adı-Soyad
E-Posta
Yorum
İşlemin Sonucu
  • Yorumlar T.C. Yasalarına aykırı olamaz.
  • Hakaret içeren yorumlar, yayınlanmasa bile yasal mercilere iletilebilir
  • KVKK Kapsamında, bilgileriniz, yasal merciler hariç kimseyle paylaşılmaz.
  • Formda doldurduğunuz bilgiler ve IP adresiniz sisteme kaydedilir.
  • Yorumunuz onaylanıp yayınlandığında, sadece yorum, isim ve yorum tarih saati gösterilir.

YAZARIN SON YAZILARI

TÜRKÇENİN MUHTEŞEMLİĞİ

TÜRKÇENİN MUHTEŞEMLİĞİ

Sultan Abdülhamit'in isteğiyle anayasanın metnine 18. madde olarak Türkçe girdi.
HALK HİKAYELERİ VE ÖNEMİ

HALK HİKAYELERİ VE ÖNEMİ

Yıllarca hikayeleri destanları okuya okuya onları ezberlemiş dinleyenlere kışın uzun kış gecelerinde anlatarak gençliğimi geçirmiştim
DERS KİTAPLARI VE MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞI

DERS KİTAPLARI VE MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞI

Yeni kitap demek para demek, emek demek, kağıt demek...
Ciddi Sorunlarımız Varken Kavga Etmek Niye?

Ciddi Sorunlarımız Varken Kavga Etmek Niye?

Devletimizi güçlü, milletimizi Çanakkale, Sakarya, Dumlupınar ruhuyla bir arada tutmaları zarurettir. Bu konuda gayret gösteren her kişi, kurum başımın tacıdır.
ÖLÜM VE MEZAR TAŞI

ÖLÜM VE MEZAR TAŞI

Abdurrahman Zeynal Köşe Yazısı
BİR ZAMANLAR

BİR ZAMANLAR

Toplum içinde çiklet çiğnenmediği, ağızda sigara varken bir yere girilmediği, sokak ortasında durarak konuşma yapılmadığı, yüksek sesle konuşmanın terk edep olduğu zamanlar....

GENEL BİLGİLER

Taraklı

Taraklı

Taraklı Nerede, Taraklı'nın tarihi ve coğrafi özellikleri
Taraklı Otobüs Saatleri

Taraklı Otobüs Saatleri

Ağustos 2023 Güncel Taraklı - Sakarya Otobüs Kalkış Saatleri, Taraklı Otobüs Saatler 2021, Taraklı Otobüs Tarifesi, Taraklı Sakarya ilk otobüs ne zaman? Taraklı - Sakarya Son Otobüs Ne zaman? Sakarya Taraklı İlk Otobüs Ne Zaman, Sakarya Taraklı Otobüs Saatleri, Taraklı Koop Otobüs Saatleri
Taraklı'da Gezilecek Yerler

Taraklı'da Gezilecek Yerler

Taraklı'ya geldiğinizde gezilecek yerler neresidir? Taraklı'nın en popüler gezilecek yerleri yazımızda.
Taraklı Termal Turizmi

Taraklı Termal Turizmi

Taraklı'da termal turizmi, Türkiye'deki belli başlı noktalardan biri haline gelmiştir.